De KOALA test: taalscreening bij vijfjarige kleuters in het Nederlandstalig kleuteronderwijs

Sinds het schooljaar 2021 – 2022 heeft de Vlaamse gemeenschap de KOALA-test ingevoerd. Deze test wordt tussen 10 oktober en 30 november verplicht afgenomen in elke Vlaamse en Nederlandstalige Brusselse school die kleuteronderwijs aanbiedt. Dit zal meer bepaald het geval zijn bij alle kleuters van 5 jaar oud (bij het begin van de leerplicht). Parentia geeft je wat meer uitleg over deze verplichte test.

Wat is de KOALA-test?

De KOALA-test heeft als doel de taalvaardigheid van je vijfjarige kleuter te evalueren. Het dier “Koala” waarvan de 2 eerste letters ook het KleuterOnderwijs vertegenwoordigen, is de mascotte van de test en staat symbool voor “omhoog klimmen”.

Waartoe dient de KOALA-test?

De KOALA-test is een taalscreening die moet vaststellen hoe ver je kind staat op gebied van de Nederlandse taal en dit met als doel kinderen die om welke reden dan ook een taalachterstand hebben, sneller op te sporen en bijkomende ondersteuning aan te bieden. Momenteel worden kinderen die in het lager onderwijs instromen (in het eerste studiejaar) al automatisch aan een taaltest onderworpen. Het gaat hierbij over de zogenaamde “SALTO-toets”. Op het moment dat men deze taaltoets afneemt, is de taal achterstand vaak al relatief groot, wat het leren in het basisonderwijs bemoeilijkt. Door alvast een taaltest af te nemen in het begin van de derde kleuterklas, kan een eventuele achterstand sneller opgespoord en bijgewerkt worden.

Hoe gaat de KOALA-test in zijn werk?

De KOALA-test bestaat uit zeven activiteiten of taakjes die vertrekken vanuit een situatie uit de klas die voor de kleuters herkenbaar is, zoals bijvoorbeeld een verhaaltje, knutselactiviteit, turnen of tal van andere dingen. Bij die taakjes horen doe-, zoek- en kiesopdrachten die allemaal moeten evalueren of de kleuter begrijpt wat van hem verwacht wordt. Een deel van die opdrachten moeten zij individueel doen en een ander deel in groep.

Hoe wordt je kleuter beoordeeld en wat zijn daarvan de gevolgen ?

Eens je kleuter alle ‘taakjes’ heeft afgewerkt, wordt die geëvalueerd met kleurcodes. Afhankelijk van zijn talige kennis wordt de kleuter een bepaalde kleur toegekend. Kinderen die de kleurcode groen toegewezen krijgen, zijn voldoende taalvaardig in de Nederlandse taal en hoeven geen bijkomende begeleiding.
Kinderen met de kleurcode oranje dienen nauwgezet opgevolgd te worden. Zij hebben een lichte taalachterstand die de nodige aandacht vereist, maar voor hen worden voorlopig ook geen verdere maatregelen getroffen. Bij kinderen die de kleurcode rood krijgen ligt dat echter anders. Wanneer een kind in een bepaalde school de kleurcode rood toegewezen krijgt, is de school verplicht om voor dit kind een taalintegratietraject op te stellen. Bovendien kun je als ouder het taalintegratietraject niet weigeren. Dit traject kan bestaan uit bijkomende individuele begeleiding maar de school kan ook beslissen om het kind onder te dompelen in een taalbad. Hierbij haalt men de kleuter uit zijn reguliere klas en wordt deze kleuter in een klas gezet met andere kinderen die net zoals hem de Nederlandse taal onvoldoende machtig zijn. In deze klas wordt vooral ingezet op het verwerven van de taal en wordt minder de focus gelegd op andere aspecten.

Wat zijn de voor- en nadelen van de KOALA-test?

Door deze test al uit te voeren aan het begin van de leerplicht (begin 3^de kleuterklas) in plaats van te wachten tot het kind instroomt in het eerste studiejaar, heb je als voordeel dat taalachterstand vroegtijdig opgespoord wordt. Die achterstand kan dan op die manier sneller aangepakt worden door de nodige taalstimulering. Hierdoor heeft het kind in zijn verdere schoolcarrière meer kansen op slagen.

Een nadeel van deze test is echter dat elke test ook een oordeel inhoudt. Dat oordeel kan voor kinderen die slecht scoren, maar evengoed voor kinderen die goed scoren, een negatieve uitkomst brengen. Enerzijds kan het ervoor zorgen dat kinderen die goed scoren op taalgebied, nadien misschien minder uitdagingen aangeboden zullen krijgen (want zij hebben het niet nodig). Hierdoor vertraAnderzijds kan het ook stigmatiserend werken. Het risico zit erin dat een kind dat minder goed scoort, hierdoor ook onmiddellijk een stempel opgedrukt krijgt.agt mogelijk de verdere taalontwikkeling. De mogelijkheid bestaat dat de leerkracht op basis van het minder goede resultaat op de KOALA-test, het kind systematisch gaat onderschatten of alleen maar weinig uitdagende taalopdrachten zal voorschotelen onder het mom van “anders is het te moeilijk” waardoor de kans op taalverrijking voor dit kind wordt weggenomen.

De KOALA-test moet gaan over “kansen bieden”!

Het is zeer belangrijk dat de resultaten van deze test onze kinderen meer kansen biedt. Een grote verantwoordelijkheid rust hierbij dan ook op de schouders van onze kleuterleerkrachten. Zij hebben de belangrijke taak, om samen met hun onderwijsteam, de KOALA-test, maar vooral ook de resultaten op een correcte manier te interpreteren. Ze kunnen met deze tool de kleuters identificeren voor wie ze meer oplettend moeten zijn en voor wie ze extra ondersteuning moeten bieden, zonder daarbij tekort te doen aan de noden van andere kinderen. De uitdaging voor leerkrachten is om aandachtig te zijn voor kleutertjes die niet goed begrepen hebben wat er van hen doorheen de dag gevraagd wordt, en daar waar nodig bijkomende uitleg te geven.

De test moet leerkrachten ertoe aanzetten hun beeld te verbreden en extra taalstimulering aan te bieden voor elke leerling en de leerlingen met achterstand in het bijzonder.

Vond je dit een interessant artikel? Neem dan gerust een kijkje op onze Parentia blog waar nog tal van andere interessante artikelen op jou staan te wachten.

Bronnen: